تدريس «دفع آفات» از سال 1301 در مدرسه فلاحت اولين آموزشگاه رسمي کشاورزي در ايران شروع شد. پس از تغييرات و تحولات مختلف، در سال 1344 نام «بخش دفع آفات گياهي» به گروه «گياهپزشکي» تغيير يافت و در واقع استاد دکتر جلال افشار از سال 1306، پايهگذار حشرهشناسي و دفع آفات و به بيان امروزين، بنيانگذار گياهپزشکي در ايران بوده است. آموزش کشاورزي با سرعتي چشمگير راه خود را باز نمود. دانش گياهپزشکي که تا چندي پيش در ايران با نام دفع آفات نباتي شناخته ميشد شاخهاي جديد از دانش بشري در جهان و ترکيبي از علوم گوناگون است که آنرا در کشورهاي غربي با نام (
phytomedicine) و (
plant medicine) و بيشتر (
plant protection) برابر نهاده حفظ نباتات ميشناسد. در مقايسۀ پزشکي، پزشکي گياهان و گياهپزشک، پزشک گياهان و معالج آفات و بيماريهاي گياهي و گياهان ناخواسته (علفهاي هرز) است.
در مجتمع آموزش عالي سراوان، در سال 1388 اولين دوره پذيرش دانشجو در رشته گياهپزشکي صورت گرفت و تاکنون دو دوره دانشجو فارغ‌التحصيل داشته که اسامي قبولشدگان در کنکور ارشد در سال‌هاي گذشته به شرح ذيل ميباشد:
1- نجمه دادستان: بيماري شناسي دانشگاه شيراز
2- صبا عبدلي: حشره شناسي کشاورزي دانشگاه تهران
3- نجمه اميرينسب: حشره شناسي کشاورزي دانشگاه زابل
4- فاطمه ساراني: حشره شناسي کشاورزي دانشگاه زابل
5- سيمين انصاري: نماتدشناسي دانشگاه ياسوج
6- نسرين ملازهي: حشره شناسي کشاورزي دانشگاه زابل
7- ناهيد مرادي: حشره شناسي کشاورزي دانشگاه تبريز
8-منصوره سرحدي اول: حشره شناسي کشاورزي دانشگاه زابل
9- کاظم کاسفي: بيماري شناسي دانشگاه فردوسي مشهد
10- محمد سپاهي حشره شناسي کشاورزي دانشگاه زنجان
11- ايوب صالحي حشره شناسي کشاورزي دانشگاه زابل
گرايش هاي رشته تحصيلي گياهپرشکي در مقطع ارشد در کشور
1-بيماري شناسي گياهي
2-حشره شناسي کشاورزي
3- حشره شناسي پزشکي
4- بيوتکنولوژي
5- سم شناسي پزشکي
6- علفهاي هرز
گرايش هاي رشته تحصيلي گياهپرشکي در مقطع دکتري
1-قارچشناسي
2-ويروسشناسي
3-نماتـدشناسي گياهي
4-حشره شناسي
5-کنـه شناسي
اهداف علم گياهپزشکي
1- تلاش در جهت کاهش منطقي و مصرف بهينه آفتکشهاي کشاورزي
2- جلوگيري از هدر رفت منابع مالي محدود و کاهش هزينه توليد
3-افزايش سطح فرهنگ عمومي کشاورزان نسبت به عوامل زيانآور گياهي و شيوههاي مدرن
4- جلوگيري از تخريب منابع آب، خاک و گياهان در اثر کاربرد بيرويه آفتکشهاي کشاورزي
5- جلوگيري از پيدايش زيانآور جديد يا مقاوم نسبت به آفتکشها به موازات پيشرفت علوم زيستي و فناوري روزآمد، دانش گياهپزشکي، پردازش آخرين دستاوردهاي علمي است و در زمينۀ مورفولوژي، فيزيولوژي، رفتارشناسي، اکولوژي، نوسانات جمعيت و... آفات و سببشناسي، واگيري و ساير مسائل مربوط به بيماريهاي گياهي به پيشرفتهاي مهمي دست يافته است.
برخي وظايف و مسئوليت هاي گياهپزشک عبارتند از:
1- مسئلهيابي گياهپزشکي و علوم از طريق مراجعه و بازديد از مزارع، باغها، انبارها و سيلوهاي کشور و مراجعه کشاورزان به آنها.
2- تحقيق و پژوهش زيستشناسي و فيزيولوژي عوامل زيانآور محصولات بومشناسي (
Ecology) کشاورزي زراعي، باغي، جنگلي، مزرعه، سطوح آزمايشگاهي، استاني و منطقههاي ملي.
3- اجراي پژوهشهاي بنيادين گياهپزشکي کشور با تاکيد بر بهرهبرداري روشهاي نوين (بيوتکنولوژي).
4- همچنين آن دسته از پ‍ژوهشهايي که موسسات تکمحصولي صورت ميگيرد (مانند موسسه تحقيقات زراعي، موسسه تحقيقات پسته، موسسه تحقيقات خرما و...). شناسايي و ردهبندي جامعه جانوران، رستني (
Flora) ايران و بررسي تنوع زيستي آنها.
5- تحقيق در زمينه شناسايي، زيستشناسي، کارايي و تکثير عوامل مفيد جهت مبارزه بيولوژيکي عليه آفات و نگهداري منابع آنها.
6- تحقيق در زمينه روشهاي مديريت تلفيقي (
IPM).
7- تحقيق در زمينه شناخت، زيست شناسي، بومشناسي و عصاره گيري از گياهان براي استفاه در زمينه کنترل عوامل زيانآور
8- تحقيق در زمينۀ شناخت، فرمولاسيون، تأثير سموم کشاورزي و تکنيکهاي گوناگون سمپاشي و آزمايش سموم جديد.
لازم به ذکر است به دليل انبوهي دانشآموختگان مقطع کارشناسي و حتي در مواردي کارشناسيارشد امکان جذب نيروهاي مدرک دکترا در بازار کار فراهمتر از ساير مقاطع است.
دانشگاههاي دولتي پذيرنده کارشناسي: دانشکده کشاورزي، دانشگاه تهران، صنعتي اصفهان، شهيد چمران اهواز، اروميه، همدان، تبريز، کرمانشاه، رفسنجان، اردبيل، رشت، مشهد، ساري، گرگان، شيراز و... بسياري از دانشگاههاي آزاد، در مقطع ارشد: تهران، تربيت مدرس، همدان، تبريز، زنجان، شهرکرد، کرمان، اهواز، صنعتي اصفهان، شيراز، گرگان، مشهد، کردستان، گيلان وزابل و دردکتري: دانشگاه تهران، تربيت مدرس، مشهد، تبريز، شيراز، صنعتي اصفهان، اهواز، زابل و ... .
دو درس مهم براي قبولي در کنکور سراسري در اين رشته ضريب رياضي، زيستشناسي، فيزيک، شيمي، زمينشناسي لازم ميباشد.
بخشي از دروس تخصصي که در دانشگاه ميگذرانيم: حشرهشناسي، قارچشناسي، آفات مهم گياهان زارعي، آافات مهم گياهان باغي، خاکشناسي، آفات مهم دختان ميوه، بيماريهاي مهم درختان ميوه، آفات مهم گياهان زينتي و جاليزي وسبزيها، اصول مبارزه با آفات درختان ميوه، سم شناسي، تکنولوژي مبارزه شيميايي، علفهاي هرز وکنترل آنها، آفات انباري، کار آموزي و... اکثر اين واحدها يک تا دو واحد عملي در مزارع ويا باغات متناسب با عنوان درسي دارند.
سیلابس رشته مهندسی گیاه پزشکی